Bademcik Nedir?
Bademcik boğazın arka tarafında yer alan yumuşak yapı kütleleridir. Âdem oğlunda palatin, adenoid ve lingual olmak üzere üç şekil bademcik vardır. Boğazın sağında ve solundaki gözle gözlemlenebilen bademciklere palatin tonsil ismi ile bilinir. Palatin bademcikler pembe mukoza ile sarılı lenf düğümlerine benzer yapılardan oluşur.
Bademcik Ne İşe Yarar?
Adenoidlerle beraber lenfatik düzene dahil olan bademcikler bağışıklık sisteminin bir bağıdır. Bademcikler bağışıklık sisteminin ilk korunma kalkanıdır. Ağız ve burundan bedene giren bakteri ve virüs benzeri patojenleri durdurmakla görevlidir. Bademcikler bunun dışında mikropları yok etmekten sorumlu olan çok sayıda beyaz kan hücresi barındırır. Antikor salgılayan bağışıklık hücreleri sayesinde mikroplar akciğer ve boğaz enfeksiyonlarına neden olmadan ortadan kaldırır.
Bademcik Nerede Bulunur?
Bademcikler farinks olarak da adlandırılan boğazın arka tarafında yutak bölgesinde bulunan. Palatin bademcikler biri sağda biri solda olmak üzere boğazın arka kısmında yer kaplar ve gözle görülebilir bir büyüklüktedir. Doğal yapıdaki bademciklerin her ikisi de genelde aynı boyutta ve pembe renge sahiptir. Adenoidler boynun üst kısmında burnun arkasında dururlar. Bir başka bademcik çeşidi olan lingual tonsil ise dilin arka kısmındaki yüzey tabanındadır.
Bademcik İltihabı Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Bademcik iltihabı çoğunlukla viral ve bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan bir hastalık türüdür. Yaklaşık olarak 7 ila 10 gün arasında ortaya çıkan bademcik iltihabı semptomları arasında şunlarda sıralanabilir:
Kırmızı ve şişmiş bademcik görüntüsü
Bademcik üstünde beyaz ya da sarı lekeler oluşması durumu
Boğaz ağrısı hissetmek
Sıvı kaybı yaşamak
Ağız kokusu oluşumu
Yutkunma sırasında ağrı hissi
Ateş yükselmesi
Boyundaki hassas lenf düğümlerinin genişleme göstermesi
Seste cızırtı ve boğukluk halinin oluşumu
Burundan nefes almada zorluk yaşamak
Boyun tutulması ve baş ağrısı rahatsızlıkları hissetmek
Bademcik Neden Şişer?
Bademcik şişmesi genellikle bakteri ve virüslerin neden olduğu iltihaplanmadan kaynaklanır. Bademcik şişmesinin nedenleri arasında strep boğaz benzeri bakteriyel enfeksiyonlar, mononükleoz ya da grip gibi viral enfeksiyonlar ve peritonsiller apseler vardır. Bademcik iltihabı ve şişmesi çocuklarda daha çok rastlanılır. Bazı çocuklarda bademcik şişmesinin altında yatan bir neden bulunmaksızın oluşum gösterebilir.
Yetişkinlerde bademcik kanserine işaret eden semptomlar arasında kalıcı boğaz ağrısı, tek taraflı kulak ağrısı, ateşsiz ve ağrısız bademcik şişmesi oluşumu gösterilebilir. Tek taraflı bademcik şişmesi, bademcik kanseri semptomların da biri olmasına rağmen ses tellerinin aşırı zorlanması ve diş apsesi bozukluklarından da kaynaklanabilmektedir.
Bademcik için Hangi Doktora Gidilir?
Bademcik iltihabının yüksek ateş belirtisi, nefes alıp vermekte zorlanma ve boğuluyormuş hissi oluşması, kas kuvvetsizliği ve boyun tutulması benzeri belirtileri 24 ila 48 saat içerisinde ortadan kalkmasa mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. Bademcik rahatsızlıkları bulunan bireyler için kulak burun boğaz kliniklerindeki uzman doktorlar ziyaret edilebilir. Doktora başvurmak bademcik taşı, bademcik tümörü, bademcik kisti ve bademcik apsesi benzeri ciddi bozuklukların anlaşılması ve erken teşhis için oldukça önemlidir.
Bademcik iltihabı tedavisinde kullanılan teknikler şunlardır:
Hızlı strep testi: Hızlı strep testi bademcik tedavilerinde kullanılan tanım koymak için uygulanılan bir testtir. Bir kişinin viral ya da bakteriyel enfeksiyona yakalanıp yakalanmadığını belirlemek amacı ile uygulanır. Testten çıkan sonuca göre farklı tedavi yöntemleri tercih edilebilir.
İlaç tedavisi: Bakteriyel enfeksiyon sebebi ile oluşan bademcik iltihaplanması için doktorlar çoğunlukla oral yolla tüketilen antibiyotik ilaç tedavisini tavsiye eder. Antibiyotik tedavisinin yarıda kesilmesi ateşli romatizma ve glomerülonefrit (böbrek iltihabı) bozukluklarının oluşmasına neden olabilir.
Bademcik ameliyatı: Antibiyotik tedavisine yanıt vermeyen enfeksiyonlarda ve devamlı bademcik şişmesi halinde uzman doktorlar tarafından bademciklerin alınmasını içeren ameliyat işlem tavsiye edilir. Sene içerisin de yedi ya da daha çok bademcik iltihabı atlatmış bireyler ameliyata aday olarak kabul edilir.
